Na czym polega metoda Montessori

Spis treści

  1. Skąd się wzięła i na czym polega metoda Montessori?
  2. Nauczanie metodą Montessori – jakie efekty może przynieść?
  3. Zasady koncepcji — na czym polega Montessori ?
  4. Zabawki Montessori – jak powinny wyglądać?
  5. Montessori i zaburzenia SI

Metoda Montessori, chociaż liczy już ponad 100 lat, nadal ma w sobie ogromny i niewykorzystywany w pełni przez pedagogów (i rodziców) potencjał. To duży błąd! Dzieci montessoriańskie są bowiem bardziej otwarte na otaczający świat, śmiało podążają za swoimi talentami i rozwijają się w indywidualnym, najlepszym dla siebie tempie. Jak wychować dziecko w duchu Montessori? Na czym polega metoda Montessori?

Skąd się wzięła i na czym polega metoda Montessori?

Montessori to koncepcja pedagogiczna, której początki miały miejsce ponad wiek temu, we Włoszech. Pierwsza szkoła montessoriańska została założona przez pedagog – lekarz Marię Montessori. Już od samego początku techniki i metody tego rodzaju nauczania wypływały bezpośrednio nie tylko z doświadczenia w pracy z dziećmi, ale i bardzo otwartego, jak na tamte czasy, umysłu lekarki. Szczególną uwagę zwracała bowiem nie na sztywny program edukacji, do którego to dzieci miały się dostosowywać, lecz na indywidualny rozwój emocjonalny dziecka. 

Co więcej, dzieci montessoriańskie były bacznie obserwowane. Analizowano ich zainteresowania, talenty i akceptowano w pełni indywidualności charakterologiczne. Jednym słowem – Maria Montessori odwróciła do góry nogami ówczesną koncepcję nauczania, dając dzieciom możliwość wyboru, budując ich pewność siebie i oferując wspaniałe warunki do samodoskonalenia swoich talentów.

Chociaż metoda Montessori nadal w pewnym kręgach i chociażby tradycyjnych szkołach, żłobkach i przedszkolach, może brzmieć nierealnie – coraz większa liczba świadomych rodziców chce, aby ich dzieci podążały tą drogą. Jakie dokładnie efekty może przynieść dzieciom nauczanie metodą Montessori?

Nauczanie metodą Montessori – jakie efekty może przynieść?

Powracając do opisywanych, pionierskich szkół montessoriańskich, na pierwsze pozytywne efekty tego typu kształcenia nie trzeba było długo czekać. Szybko zwrócono uwagę na to, że wychowankowie tych szkół i przedszkoli:

  • charakteryzują się większą pewnością siebie,
  • częściej przejmują inicjatywę,
  • mają bardziej rozwiniętą inteligencję emocjonalną,
  • są bardziej skłonne do zachowań empatycznych,
  • są skupione na wykonywanych zadaniach i nie zniechęcają się mimo ewentualnych porażek.

Metoda Montessori polega na szacunku do wyborów dziecka i zaakceptowaniu jego indywidualności, co skutkuje tym samym – budowaniem w maluchach pewności siebie, uczenia szacunku do innych osób i rzeczy, a także umiejętności skupiania się na swoich zainteresowaniach. Wiele osób dorosłych wychowanych w tradycyjnych, sztywnych ramach programów edukacyjnych miało skutecznie temperowaną indywidualność i zdrowy egoizm. Kto wie, ile prawdziwych talentów ostudził szablonowy program edukacji?

Zasady koncepcji — na czym polega Montessori ?

Warto pamiętać, że opisywana koncepcja nie ma nic wspólnego z często nadużywanym i sztucznie określeniem bezstresowego wychowania. Dzieci, które mają na co dzień do czynienia z kształceniem Montessori mają wyznaczane granice i wiedzą czym jest konsekwencja. Do głównych założeń kształcenia Montessori można zaliczyć np.:

  • naukę poprzez własne doświadczenia i działanie — mniej teorii więcej praktyki,
  • trening samodzielności,
  • uczenie się w ciszy, redukowanie intensywnych bodźców zewnętrznych,
  • wdrażanie nauki ładu i porządku poprzez zabawę i dopasowanie odpowiednich przedmiotów i zabawek edukacyjnych,
  • łączenie dzieci z różnych kategorii wiekowych,
  • indywidualne podejście do rozwoju dziecka.

Zabawki Montessori – jak powinny wyglądać?

Pomoce edukacyjne i zabawki Montessori są nieodłącznym elementem tej koncepcji edukacji. Do takich, które można wykorzystać już od najmłodszych lat, zalicza się np. sortery, proste zabawki edukacyjne wykonane z naturalnych materiałów, drewniane układanki dla dzieci i cieszące się ogromnym zainteresowaniem dzieci młodszych i starszych — tablice manipulacyjne. Nawet jeśli nie planuje się stosować wszystkich zasad tej koncepcji do edukacji dziecka, ważne jest, aby już od najmłodszych lat wprowadzać do życia dziecka proste zabawki (np. od Woobiboo), a także nie przesadzać z elementami ozdobnymi w jego pokoju.

Ozdoby do pokoju dziecka utrzymane w stylu Montessori są pozbawione kolorowych świateł, dźwięków i plastikowych elementów. Podobnie jak zabawki – mają wiele możliwych zastosowań i wspomagają rozwój dziecka już od najmłodszych lat. Co więcej – zazwyczaj naśladują prawdziwe przedmioty, realnie wyglądające zwierzęta itp.

Montessori i zaburzenia SI

Metoda Marii Montessori jest szczególnie polecana w przypadku dzieci ze zdiagnozowanymi zaburzeniami SI, czyli integracji sensorycznej. Materiały edukacyjne i zabawki, utrzymane w duchu tej koncepcji umożliwiają swobodną zabawę bez ryzyka przebodźcowania głośnymi dźwiękami, czy mocnym, pulsującym światłem. Można z powodzeniem stosować je podczas różnego rodzaju terapii, a także treningu motoryki małej w zaciszu domu. Tablice manipulacyjne, układanki i inne, proste drewniane zabawki (np. sortery) są doskonałym narzędziem do terapeutycznej zabawy dzieci z porażeniem mózgowym, Zespołem Aspergera, czy z autyzmem. Niemniej jednak – polecane są naprawdę wszystkim dzieciom – tym najmłodszym i nieco starszym!

Myśląc o zabawkach zaprojektowanych w duchu Montessori, większość osób – zresztą słusznie – ma przed oczami tablice manipulacyjne. Sklep, który oferuje tego rodzaju zabawki, warto wybierać z rozwagą. Dobre tablice manipulacyjne będą bowiem zaprojektowane przez osoby z gruntowną znajomością koncepcji Montessori i umiejące dopasować stopniem skomplikowania elementy umieszczone na tablicy, układance i innych zabawkach edukacyjnych.

Może Cię też zaciekawić